Rejeneratif Frenleme Nasıl Yapılır?
Elektrikli ve hibrit araçlarda enerjinin verimli kullanılması için geliştirilen en önemli sistemlerden biri rejeneratif frenlemedir. Bu teknoloji sayesinde araç yavaşlarken ortaya çıkan kinetik enerji geri kazanılarak bataryaya aktarılır. Her marka bu sistemi farklı şekilde yorumlamaktadır. İşte Tesla, TOGG, KGM, Toyota ve diğer markaların rejeneratif fren sistemleriyle ilgili detaylı açıklamalar…
1. TOGG T10X
Yerli elektrikli SUV modeli T10X, TOGG’un geliştirdiği rejeneratif frenleme sistemiyle menzil optimizasyonuna katkı sağlıyor.
Nasıl çalışıyor?
- Sürücü gaz pedalından ayağını çektiğinde araç yavaşlamaya başlar ve motor jeneratör moduna geçerek enerji üretir.
- Rejeneratif frenleme sayesinde batarya şarj edilir, menzil artar.
- Sürücü, ekran üzerinden rejeneratif frenleme seviyesini ayarlayabilir (düşük – orta – yüksek).
Öne çıkan özellik:
T10X, akıllı sürüş sistemleriyle entegre çalışarak frenleme enerjisini gerçek zamanlı sürüş durumuna göre optimize eder. Yazılım güncellemeleriyle sistem daha da geliştirilebilir.
2. KGM (KingGreen Mobility)
KGM, Türkiye pazarına hızlı giriş yapan Çin merkezli King Long’un elektrikli araç markasıdır. Modelleri genellikle ticari ve kompakt binek sınıfta yer alır.
Nasıl çalışıyor?
- fren sistemi temel seviyede çalışır: Gazdan ayağınızı çektiğinizde motor enerji üretmeye başlar.
- Frenleme enerjisi bataryaya yönlendirilir.
- Genellikle fabrika ayarı sabittir, kullanıcı müdahalesi sınırlıdır.
Not:
Bazı KGM modellerinde sürücüye frenleme şiddetiyle ilgili sınırlı ayar seçeneği sunulmaktadır. Daha gelişmiş modellerde bu fonksiyon artırılabilir.
3. Tesla (Model 3, Model Y, Model S, Model X)
Tesla, rejeneratif frenlemeyi en iyi kullanan markalardan biridir.
Nasıl çalışıyor?
- Gaz pedalından ayağınızı çektiğiniz anda güçlü bir yavaşlama başlar. Bu enerji geri kazanılır.
- “Tek pedal sürüş” özelliği sayesinde fren pedalına basmadan durmak mümkündür.
- Ayarlanabilir rejeneratif fren seviyeleri vardır.
4. Toyota (Prius, Corolla Hybrid, Yaris Hybrid)
Toyota, hibrit teknolojinin öncüsüdür ve rejeneratif fren sistemi son derece rafinedir.
Nasıl çalışıyor?
- Fren pedalı hafif kullanıldığında sistem enerji toplar.
- Ani frenlemede hidrolik fren devreye girer.
- Sürücü müdahalesi gerektirmez, her şey otomatik çalışır.
5. BMW (i3, i4, iX, iX3, i7)
BMW’nin rejeneratif fren sistemi sürüş verilerine göre dinamik olarak değişebilir.
Nasıl çalışıyor?
- “Adaptive Recuperation” teknolojisi sayesinde sistem, trafik akışına ve yol durumuna göre frenleme gücünü ayarlar.
- Manuel olarak da düşük – orta – yüksek seviyeleri seçilebilir.
6. Renault (ZOE, Megane E-Tech, Twingo Electric)
Renault modellerinde rejeneratif fren “B modu” ile devreye alınır.
Nasıl çalışıyor?
- Vites kolu “B” konumuna alındığında, frenleme gücü artar ve enerji geri kazanımı hızlanır.
- Şehir içinde ideal bir sürüş sağlar.
7. Hyundai / Kia (Kona EV, Ioniq 5, EV6)
Direksiyon arkasındaki kulakçıklar sayesinde frenleme gücü elle ayarlanabilir.
Nasıl çalışıyor?
- 0’dan 3’e kadar ayarlanabilir seviyeler sunar.
- “i-Pedal” modu sayesinde tek pedal sürüş mümkündür.
8. Mercedes-Benz (EQC, EQS, EQA, EQB)
Lüks segmentte yer alan EQ serisi, gelişmiş frenleme modları sunar.
Nasıl çalışıyor
- “D+”, “D”, “D-” ve “DAuto” modları ile frenleme şiddeti ayarlanabilir.
- DAuto modu, radar ve harita verileriyle birlikte çalışarak en ideal enerjiyi toplar.
Rejeneratif frenleme sistemi, sadece menzil değil, aynı zamanda fren balatalarının ömrünü uzatan, enerji verimliliğini artıran bir teknolojidir. TOGG gibi yerli üreticiler de bu alanda yazılım gücüyle ön plana çıkmaktadır. Kullanıcılar, araçlarının sunduğu rejeneratif frenleme seçeneklerini etkin şekilde kullanarak daha verimli ve ekonomik bir sürüş deneyimi yaşayabilirler.
Umut Akdemir
umut@elektrikliarac.com