Elektrikli araclar artık birçok sürücü için sadece çevreci bir tercih değil, aynı zamanda ekonomik ve teknolojik bir çözüm haline geldi. Ancak birçok kullanıcı, EV (elektrikli araç) satın aldıktan sonra evinde nasıl bir altyapı hazırlaması gerektiğini bilmiyor. Bu rehberde, bir elektrikli araç sahibinin evde güvenli ve verimli bir şekilde şarj yapabilmesi için dikkat etmesi gereken altyapı detaylarını, kablo ve sigorta türlerini ve cihaz önerilerini bir araya getirdik.

1. Elektrikli Araçlar İçin Ev Tipi Şarj Sistemleri

Türkiye’deki elektrikli araçların çoğu Tip 2 (Mennekes) bağlantı standardı ile gelir ve AC (alternatif akım) üzerinden şarj olur. Bu nedenle evdeki şarj altyapısı da buna göre tasarlanmalıdır. Şarj için genellikle 3,6 kW ila 11 kW arasında bir güç tercih edilir. Hızlı şarj isteyen kullanıcılar trifaze (üç fazlı) bağlantı tercih etmelidir.

2. Elektrik Tesisatı ve Güç Gereksinimi

Evdeki elektrik sistemi, araca aktarılacak güce uygun olmalıdır. Önerilen sistem güçleri ve gerekli elektrik altyapısı:

• 3,6 kW şarj için 16 Amper tek faz (minimum seviye)
• 7,4 kW şarj için 32 Amper tek faz (ideal seviye)
• 11 kW şarj için 3x16 Amper trifaze (hızlı seviye)
• 22 kW şarj için 3x32 Amper trifaze (yüksek hızlı seviye – sanayi tipi)

Bu değerlere uygunluk için elektrik panosu ve ev tesisatı kontrol edilmelidir.

3. Kullanılması Gereken Sigorta ve Koruma Elemanları

Ev tipi şarj sisteminde hem aracın hem de evin güvenliği için bazı koruma elemanları zorunludur:

• Otomatik sigorta (MCB): 32 Amper C karakteristik önerilir. Aşırı akım durumunda devreyi keser.
• Kaçak akım rölesi (RCD): Tip A en temel, Tip B ise DC sızıntıya karşı koruma sağlar. EV’ler için Tip B önerilir.
• Parafudr: Şebeke kaynaklı gerilim dalgalanmalarına karşı koruma sağlar. T2 sınıfı parafudr tavsiye edilir.

4. Kullanılacak Kablo Tipleri ve Kesitleri

Kablo seçimi, şarj cihazının çekeceği maksimum akıma göre belirlenmelidir. Aksi takdirde ısınma ve yangın riski oluşabilir. Örnek kablo kesitleri:

• 3,6 kW için: NYM 3x2.5 mm² (tek faz)
• 7,4 kW için: NYM 3x6 mm² (tek faz)
• 11 kW için: NYM 5x6 mm² (trifaze)
• 22 kW için: NYM 5x10 mm² (trifaze)

Kabloların alev geciktirici ve sıva altı uygunlukta olması gerekir. Kablo çekimi mutlaka yetkili bir elektrikçi tarafından yapılmalıdır.

5. Wallbox (Duvar Tipi Şarj Cihazı) Tavsiyeleri

Fişli prizle şarj mümkün olsa da güvenli, hızlı ve otomatik durdurmalı bir çözüm için duvara monte edilen wallbox cihazlar önerilir. Wallbox cihazlarında dikkat edilmesi gerekenler:

• Güç aralığı: 3,6 – 22 kW arası seçenekler bulunur. Ev tipi için 7,4 kW veya 11 kW idealdir.
• Şarj kablosu: Bazı modellerde cihazın üzerinde sabit kablo bulunur; bazıları fişsizdir.
• Akıllı özellikler: Wi-Fi bağlantısı, uzaktan kontrol, zamanlayıcı, mobil uygulama desteği
• Türkiye’de bulunan modeller: Vestel EVC04, Schneider EVlink, Siemens VersiCharge, ABB Terra AC, Vcharge gibi güvenilir markalar tercih edilmelidir.

6. Sıradan Prizle Şarj Yapmak Güvenli mi?

Evdeki normal 16A prizle şarj yapılabilir ancak:

• Şarj süresi çok uzundur (8-20 saat arası)
• Prizde ve kabloda ısınma meydana gelir
• Yangın riski oluşur
• Kalıcı bir çözüm değildir, sadece acil durumlar için önerilir

Bu nedenle, fişli şarj yerine wallbox kurulumuna geçiş önerilir.

7. Kurulum Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Evin elektrik panosunda boş sigorta yeri olup olmadığı kontrol edilmelidir.
• Topraklama sistemi sağlıklı olmalıdır.
• Trifaze enerji bağlantısı isteniyorsa elektrik dağıtım şirketinden onay alınmalıdır.
• Montaj işlemleri için yetkili bir elektrik mühendisi veya sertifikalı bir şarj istasyonu firması ile çalışılmalıdır.

8. Altyapı Kurulumu İçin Kontrol Listesi

• 32A sigorta ve kaçak akım rölesi (Tip B) mevcut mu?
• 6 mm² veya üzeri kesitli uygun kablo çekildi mi?
• Uygun wallbox cihaza karar verildi mi?
• Elektrik panosunda yeterli kapasite var mı?
• Topraklama hattı sağlam mı?
• Şarj kablosu aracınızın fiş tipi ile uyumlu mu?

Elektrikli araç almak kadar, onu güvenle şarj edebilmek de önemli. Evde hızlı, güvenli ve enerji verimli bir şarj altyapısı kurmak için doğru sigorta, doğru kablo ve kaliteli bir wallbox cihazı şart. Bu adımlar, hem evinizi hem de aracınızı korur. Elektrik altyapınızı hazırlarken, mutlaka profesyonel destek alın ve standartlara uygun hareket edin.

Dipnot:

Eğer sigortalarınız sık sık atıyor ve evinizde elektriksel dalgalanmalar yaşanıyorsa, mevcut sigortanızın amper değeri yükünüzü kaldırmakta yetersiz kalıyor olabilir. Bu durumda bir üst amper sigorta takılması düşünülebilir; ancak bu işlem, mutlaka uzman bir elektrikçi tarafından yapılmalı ve tesisatın kablo kesitine uygunluk kontrol edilmelidir. Aksi takdirde yangın riski artabilir. Ayrıca, ani elektrik dalgalanmalarına ve kaçaklara karşı kaçak akım rölesi (topraklama ile birlikte) kullanılması, hem can hem mal güvenliği açısından önemlidir. Bu röle, elektrik kaçaklarında devreyi keserek çarpılma riskini azaltır. Her iki durumda da bir yetkili elektrik mühendisine veya elektrik teknisyenine danışmak en doğru adım olacaktır.

umut@elektrikliarac.com